Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM KARE koordinasyonunda gerçekleştirilen Üçüncü Arktik Bilimsel Araştırma Seferi ekibi yola çıktı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sefere ilişkin yaptığı açıklamada, bu yıl üçüncüsü düzenlenen seferin, Brezilya, Çekya ve Norveç'ten 3 bilim insanının da dahil olmasıyla uluslararası boyut kazandığını belirtti.
Kacır, 9'u Türk, 3 yabancı bilim insanının yer alacağı seferde, 14 farklı bilimsel proje üzerinde çalışılacağını bildirdi.
Ekibin, Ulusal Arktik Bilim Seferi'nde deniz buzlarının bulunduğu noktaya kadar çıkmayı planladığını aktaran Kacır, "Bilim insanlarımıza bu sene genç bir araştırmacımız da dahil oldu. TÜBİTAK 2204-D Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması'nda ve TEKNOFEST'in 'Su' kategorisinde birincilik elde eden genç araştırmacımız, doğal malzemelerle oluşturduğu ve deniz yüzeyindeki petrolü temizleyecek absorban materyali, bir milli teknolojiyi, Arktik bölgesine uygulayacak hem de bu bölgede test etmiş olacak." ifadelerini kullandı.
- "Kutuplardaki incelemeler iklim değişikliğine ışık tutuyor"
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da iklim değişikliğine dikkati çekerek, kutuplar konusunun bununla ilişkili olarak ele alınması gerekliliğini vurguladı.
Mandal, "Kutup araştırmalarına başladığımız zaman bu bir farkındalıktı ancak son dönemde iklim değişikliğini Türkiye'de o kadar güçlü hissediyoruz ki artık bir zorunluluğa dönüştü. Özellikle Arktik'ten gelecek veriler çok kıymetli." ifadelerini kullandı.
- "Bu yıl ki seferde birçok ilki yaşıyoruz"
Bilim seferinin koordinatörlüğünü yapan TÜBİTAK KARE Enstitü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy, ekibin yola çıkmasından önce AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, bu yılki seferde birçok ilkin yaşandığını belirterek, "Meteoroloji Genel Müdürlüğü bu yıl bizimle olacak. Aynı zamanda, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi'nden katılımcımız mevcut. Uluslararası bilim insanları da bizlerle beraber olacak. Ulusal Arktik Bilim Seferi'miz uluslararası bilim insanlarına da ev sahipliği yapacak." diye konuştu.
Çekya'dan katılacak bilim insanının, sefer kapsamında, soğuk iklime adapte denizde yaşayan türlerin iklim değişikliğinden nasıl etkilendiğini çalışacağını aktaran Özsoy, şöyle devam etti:
"Brezilya'dan katılan bilim insanı ise fito-planktonlarda iklim değişikliğinin etkilerini çalışıyor olacak. Arktik Okyanusu'ndaki seyrimiz esnasında örnekler alacak. Bilim insanlarımız, bu örnekleri laboratuvara getirip analizlerini yapacak. Deniz buzlarının azaldığı bir bölge olan Arktik bölgesinde özellikle yeni deniz rotaları, seyir rotaları açılıyor. Norveç'ten katılan bilim insanımız ise bu yeni rotaların denizciliğe etkisini ve rotaların şu an nasıl şekillendiği konularını çalışacak."
- "Deniz buzu azalıyor"
Prof. Dr. Burcu Özsoy, seferin gemi üzerinde 30 gün şeklinde planlandığını, bölgede 24 saat gündüz yaşanacağı için seferin çok daha fazla örnekleme saati olması açısından verimli olacağını söyledi.
Bölgeye gerçekleştirdikleri önceki 2 sefere değinen Özsoy, şunları kaydetti:
"Antarktika'da Güney Kutbu'nda karasal alana çıkıp çalışmalar yapabiliyoruz ama Arktik bölgesi Antarktika'ya kıyasla tam tersi, bir okyanus alan... Haliyle hava ve atmosfer, fiziki bilimler, canlı bilimlerinin ve aynı zamanda sosyal bilimlerin ağırlıklı olduğu bir alan oluyor. Bu anlamda tabii ki iklim değişikliğinden ekosistemin hangi noktalardan nasıl etkilendiği konuları, Arktik'teki deniz buzlarının gözlemi, meteorolojik verilerin toplanması, deniz suyu örnekleri ve ekosistem gibi çok ciddi çalışmalar önceki iki seferde de icra edildi.
Şu anda yine alınacak örnekler, daha önceki yapılmış çalışmalara ek olması ve sürecin nereden nereye geldiğini de görmemiz açısından çok önemli olacak. Biz seyir esnasında bunu çok net görebiliyoruz. Daha önce ilk seferde 80 kuzey enlemine çıkabilmiştik. İkinci seferde 81 kuzeye kadar çıkabildik. Şu an 82-83 kuzey enlemlerine çıkış uygun görünüyor. Bu da bize deniz buzunun çok ciddi azaldığını gösteriyor."
(AA)
Berke Ulucan