Tunus'un kuzeydoğusundaki Nabul vilayetinde yer alan Şeybe Barajı sayesinde hayata tutunan su kaplumbağaları bölgedeki kuraklık nedeniyle doğal yaşam alanlarını kaybetme tehlikesi yaşıyor.
Nabul vilayetindeki Şeybe Vadisi, kuraklıktan dolayı son dönemde felaketi andıran bir tabloyla karşı karşıya.
Nabul Tarım Bölge Müdürlüğünün açıkladığı verilere göre, 1963'te inşa edilen Şeybe Barajı'nda su seviyesi son aylarda yüzde 0,1'e geriledi.
Bu oran, yaklaşık 3,8 milyon metreküp kapasiteli barajda 2 bin metreküp su miktarına denk geliyor.
Bölgede bol suya alışkın kaplumbağalar, barajın geniş alanından geriye kalan küçük su birikintisine ulaşmak için mücadele ederken yerde oluşan dip çamuru onlara engel oluyor.
Nabul'e bağlı Kurma kentinde yaşayan çevre aktivisti Yusuf el-Cerbi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Baraj suyundaki ciddi azalma nedeniyle yetkililer gelecek yaz mevsimi için çiftçileri, bölgede meşhur olan domates ve biber gibi büyük miktarlarda sulama gerektiren sebzeleri ekmemeleri konusunda uyardı." dedi.
Yaklaşan yaz mevsimi nedeniyle kuraklığın süreceğini öngören Cerbi, sonbahar yağışlarıyla barajın eski haline dönmesini umduğunu belirtti.
- "Bölgedeki hayvanlar, su kıtlığına alışmış durumda"
Çevre bilimi ve biyoçeşitlilik yönetimi araştırmacısı Abdulkadir el-Cebali, baraj sularının çekilmesinin kısa vadede bölgedeki biyoçeşitliliğin devamı için bir tehdit oluşturmadığı görüşünde.
Cebali, başta su kuşları ve su sürüngenleri olmak üzere bölgedeki canlıların yüzyıllardır yazları çok sıcak ve kurak geçen Kuzey Afrika iklimine uyum sağladığını söyledi.
Yağış azlığının sık yaşandığına dikkati çeken Cebali, "Bölgemizde ortalama her 3 yılın 2’si az yağışla geçer. Bölgedeki hayvanlar, su kıtlığına alışmış durumda ve zor şartlara uyum sağlama konusunda müthiş bir kapasiteye sahip." dedi.
Cebali, canlıların su kıtlığına karşı aldığı önlemlere ilişkin şunları söyledi:
"Birçok hayvan türü hayatta kalmak için her zaman sulak olan bölgelere göç ediyor ya da tatlı su kaplumbağaları gibi bazı türler yaz uykusuna geçmek gibi önlemler alıyor."
Tunuslu uzman, "Yaban hayatı için tehlike, kuraklığın peş peşe uzun yıllar sürmesi durumunda ortaya çıkar." değerlendirmesinde bulundu.
- Kaplumbağa ölümleri dikkati çekiyor
Şeybe Barajı'nda çalışan işçiler bölgede son dönemde kaplumbağa ölümlerinde artış görüldüğünü aktarıyor.
Barajdaki suların çekilmesinin kaplumbağalar için ciddi bir tehdit olmadığını savunan Cebali ise, "Buradaki kaplumbağalar, yüzergezer canlılardır ve suların çekilmesi onların hayatını tehlikeye atmaz, ancak barajda yüzmek gibi günlük aktivitelerinin önemli bir bölümünü kaybettirir." dedi.
Bununla birlikte kuraklığın yol açabileceği tehditleri göz ardı etmeyen Cebali, şöyle konuştu:
"Tunus'ta iki tür tatlı su kaplumbağası olduğu biliniyor. Bunlardan birinin sayıları az ve sınırlı coğrafi dağılımları nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Dolayısıyla özellikle kuraklığın gelecek yıl devam etmesi, daha da uzaması ve su kütlelerinin tükenmesi durumunda bunların tehlike altında olması kesinlik kazanıyor."
Tatlı su kaplumbağalarının yaşam döngüsüne değinen Cebali, "Tatlı su kaplumbağaları sadece su kütlelerine değil, aynı zamanda yumurtlamak için kullandıkları yumuşak kumsallara, zorlu hava dönemlerinde onlara sığınak olan kalın bitki örtüsüne ve çamurlu alanlara sahip eksiksiz bir ekosisteme de ihtiyaç duyarlar." dedi.
Cebali, art arda gelen kuraklıkların bitki örtüsüne zarar verip ıslak arazileri kurutarak kaplumbağaların muhtemel barınma alanlarını tahrip ettiğini, bununla birlikte kaçak avlanma gibi faaliyetlerin de kaplumbağaların doğal yaşamını tehdit altında bıraktığını belirtti.
(AA)
Berke Ulucan