Kolombiya hükümeti ile silahlı isyancı örgüt Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) arasında Küba'da başlayan üçüncü tur müzakerelerinin kaldığı yerden devam edeceği bildirildi.
Havana'da ortak bildiri yayımlayan taraflar, "Bu turda ikili ve ulusal ateşkes anlaşmasına, toplumun tüm dinamiklerinin katılımıyla barışın inşasına ulaşma taahhüdümüzü yineliyoruz. Ülkenin ihtiyaç duyduğu çözümlere yönelik ortak vizyon geliştirmeye devam edeceğiz." ifadelerine yer verdi.
Diyalog masasının hiçbir şekilde terk edilmemesinin önemine işaret edilen bildiride, müzakerelerde ciddi ilerlemeler kat edildiği kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Gustavo Petro'nun, silahlı kuvvetlerden üst düzey yetkililerle yaptığı görüşmenin ardından ELN lider kadrosunu kaçakçılıkla suçlaması taraflar arasında gerginliğe yol açmıştı.
ELN tarafı ise Petro'nun açıklamalarına tepki göstererek, barış görüşmelerinin krize girdiğini ve hükümetin tüm dünyaya karşı daha tutarlı olması gerektiğini belirtmişti.
Örgütün baş müzakerecisi Pablo Beltran da (İsrael Ramirez) Kolombiya hükümeti ile yaptıkları müzakereleri hatırlatarak, "Eğer Cumhurbaşkanı başka türlü, masa da başka şekilde konuşursa biz ortada kalırız. İstediğimiz tek şey açıklamadır." ifadesini kullanmıştı.
Barış Yüksek Komiseri Ivan Danilo Rueda ise Kolombiya hükümetinin ELN'yi silahlı isyancı bir örgüt olarak gördüğünü ve örgütün siyasi yapısını kabul ettiğini hatırlatmıştı.
- Üç yıl sonra müzakere masasına dönüş
Venezuela'nın garantörlük ve ev sahipliğinde başkent Karakas'ta bir araya gelen taraflar, 2019'da askıya alınan barış görüşmelerini 22 Kasım 2022'de yeniden başlatmıştı.
Norveç ve Venezuela gözlemcilerinin de hazır bulunduğu görüşmeye, Kolombiya hükümeti adına M-19 (19 Nisan hareketi) eski üyesi Patino, ELN heyetine ise Beltran liderlik etmişti.
İlk tur görüşmelerinde 13 Aralık 2022'de ateşkese varılamamış ancak bazı bölgelerde insani yardım ve hapisteki ELN militanlarının şartlarını iyileştirme kararı alınmıştı.
Meksika'da 14 Şubat'ta başlayan ikinci tur barış görüşmeleri ise "ELN'nin siyasi statüsünün" tanınmasıyla tamamlanmıştı.
Kolombiya'da cumhurbaşkanı seçimini kazanan ve 7 Ağustos 2022'de görevi devralan sol görüşlü Gustavo Petro, iktidara geldiğinde Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) ile 2016 Barış Anlaşması'nı uygulamaya ve ELN ile barış görüşmeleri yapmaya söz vermişti.
- ELN ile müzakerelerin geçmişi
Kolombiya, ELN ile birçok kez yarıda kesilen müzakerelere Santos döneminde başlamıştı. Müzakereler, Ekvador'un garantörlük ve ev sahipliğinden çekilmesi üzerine Havana'ya taşınmıştı.
Uzmanlara göre, finansmanını uyuşturucu kaçakçılığı, yasa dışı madencilik ve adam kaçırma gibi yöntemlerle sağladığı tahmin edilen ve 2 binden fazla mensubu bulunan ELN ile Kolombiya hükümeti arasındaki önceki müzakere girişimleri, örgütün içindeki dağınık güç ayrılığı ve radikal tavırlar nedeniyle ilerleyememişti.
Müzakereler, örgütün 2019'da bir polis okuluna düzenlediği ve 22 kişinin hayatını kaybettiği saldırının ardından dönemin Cumhurbaşkanı Ivan Duque tarafından askıya alınmıştı.
(AA)
Berke Ulucan