Iraklı ressam ve akademisyen Riyaz Ganiye, şiddet yorgunu ülkesindeki resim sanatının dünyadan kopuk şekilde sürdürüldüğünü ifade ediyor.
Ressam Ganiye, başkent Bağdat’ta Güzel Sanatlar Fakültesi'ni tamamladıktan sonra Saddam Hüseyin rejiminin sanata karşı politikalarından dolayı 1990'larda ülkesini terk edip Ürdün’e gitti.
Amman'da resim sanatında o dönem ülkesinde bulamadığı ortamla tanıştığını aktaran Ganiye, daha sonra daha özgür bir sanat hayatı için Kanada’ya yerleştiğini söyledi.
Iraklı ünlü ressam, Kanada’daki yaşamı boyunca birçok Avrupa ülkesi ve ABD’de, uluslararası sergilere katıldı.
Ganiye, baskı zincirini kırarak sanatını daha özgür bir ortamda sürdürmesi gerektiğine inanarak çıktığı yolda yaşadıklarını AA muhabirine anlattı.
Ressam Ganiye, 90'lı yıllarda zorunlu askerlik hizmetinde bulunması gerektiğini ifade ederek, "O zamanlar ambargonun yaşandığı Irak'ta askerlik yapan bir gencin ailesini geçindirme endişesi vardı. 1990'larda gençler ve sanatçılar için yurt dışına çıkmak, özgür yaşamı yakalamak ve sanatçı kimliğini arama anlamına geliyordu. Amman benim için yaşam ile ilk defa ve yeniden tanışma fırsatını yakaladığım bir yerdi. Orada çeşitli kültürlerle tanıştım." dedi.
1998 yılında ise Ürdün'ü bırakıp Kanada'ya yerleştiğini söyleyen Iraklı ressam, şöyle devam etti:
"Kanada benim için en büyük macera ve meydan okumaydı. Dünyadan kopuk bir ülke olan 90'lar Irak'ından farklı kültürlerin bulunduğu Kanada'ya geçmek sanatımda da dönüm noktası oldu."
Irak'ta üniversitede aldığı eğitimin, Avrupa'dakine göre çok yetersiz kaldığını aktaran Ganiye, Irak dışında modern sanatla tanıştığını ve profesyonelliğe adım atarak tablolarını uluslararası resim sergilerine götürdüğünü kaydetti.
- "Irak’a döndüğümde Bağdat'ı dünyadan kopuk gördüm"
Ganiye, yurt dışındaki 20 yılı aşkın yaşam ve sanat tecrübesi, özel nedenlerden dolayı Kanada'dan ayrılıp Irak'a dönme sürecini şöyle anlattı:
"2011 yılında Irak'a döndüğümde Bağdat'ın özellikle sanat anlamında hiç değişmediğini ve yerinde saydığını üzülerek izledim ve gördüm. Teknolojiyle tanıştı Bağdat evet ama o eski muhit ve dünyadan izolasyonun aynen devam ettiğine şahit oldum.
Bağdat ve içinde bulunduğu durum sanatçının daha geniş ve gelişmiş alanda ilerlemesini engelledi. Irak'ın yaşadığı izolasyon beni derinden üzüyor. 20 yıldan fazla olan yurt dışı tecrübemi Bağdat'a taşıma kararı aldım ve bunun etkili olabileceğini de düşündüm. Önce Kadisye sonra Vasıt ardından da Bağdat Üniversitesi’nde resim dersleri vermeye başladım ve onlarca öğrencim var."
Ganiye, resim sanatının dünyada yaşanan gelişmelere paralel olarak hızlı dönüştüğünü ve yenilikler kazandığını ancak bunun ülkesinde istediği düzeyde olmadığını belirtti.
Çeşitli şiddet olaylarıyla karşılaşan Iraklı resim sanatçılarının resim alanında göz ardı edilmeyecek uğraş verdiklerini ifade eden Ganiye, ancak bu kesimin dünyada resim sanatında yaşanan gelişmeleri ve yenilikleri yakalayamadığını kaydetti.
Riyaz Ganiye, "Irak'ta resim sanatı var ancak bu dünyadan kopuk şekilde icra ediliyor. Resim sanatı, 25 yıl önce Bağdat'ı terk ettiğim dönemde kalmış. Resim sanatında dünyayı yakalamak benden yıllarımı aldı.” değerlendirmesinde bulundu.
Ganiye, Iraklı ressamların üretim odaklı olduğuna işaret ederek, Irak’ta tablolarına yansıtacağı birçok hikaye ve içerik olduğuna da dikkati çekti.
Terör örgütü DEAŞ saldırıları sırasında Salahaddin vilayetindeki Spyker Üssü’nde 3 binin üzerinde Iraklı askerin öldürüldüğü olay için fırçasını oynatarak ses getiren bir resim tablosu yaptığını söyleyen Ganiye, ayrıca Bağdat'ta 2016 yılında meydana gelen ve onlarca insanın yaşamına mal olan Karrada patlamasını anlatan bir tablo çizdiğini söyledi.
- Annesini çizimlerine taşıdı
Gurbetteyken annesi Ganiye'yi kaybeden Iraklı sanatçı, onun için de resim çalışmasına imza attı.
Iraklı ressam, bu çalışmasını şu sözlerle ifade etti:
"Ganiye, Kanada'ya yerleşmemden bir ay sonra hayata veda etti. O zaman Irak'a dönemedim. Ganiye, anne olarak Irak'ı yani vatanı temsil ediyordu. Döndükten sonra Ganiye annemin hatırasının Kanada'da değil Bağdat’ta olduğunu anladım. Annemi Kanada'da bazen unutabilirdim çünkü oradaki mekanlar annemin hatırasını taşımıyordu.
Ganiye'nin hatırasının olduğu yer, Bağdat'tı. Ganiye adlı çalışmama onun kolu, bacağı, gözü ve kulağı gibi vücudunun önemli yerlerini işledim. Tüm resim tecrübemi bir kenara bırakıp, Ganiye'yi çağırdım ve onun ruhuyla çizim yaptım."
Üniversite öğrencilerine yurt dışında edindiği deneyimleri aşılamak için de uğraştığını anlatan Ganiye, Iraklı resim sanatçılarının dünyayla teknoloji aracılığıyla iletişime geçmeye başladığını bunun da kendisi için bir umut kaynağı olduğunu dile getirdi.
(AA)
Halil YILDIRIM