Afrikalı liderler, savaşın sona erdirilmesi için Rusya ve Ukrayna tarafına 10 maddeden oluşan öneri paketi sundu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelerek ilk ziyaretlerini tamamlayan Afrikalı liderler, görüşmelerde çatışmanın azaltılması, müzakerelere başlanması, esir takası ve iki ülkenin de güvenliğinin garanti altına alınması gibi önerilerde bulundu.
Ziyarete ilişkin yazılı açıklamasında Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, inisiyatifi Afrikalı liderlerin ilk defa kıta dışına çıkarak arabuluculuk yapmasından ötürü "tarihi" olarak nitelendirdi.
Ramaphosa, açıklamasında, barış misyonunun asıl hedeflerinden birinin iki taraftan da pozitif kabul almak olduğunu belirterek, savaşın sadece bu iki ülkeyi etkilediğine ilişkin yanlış bir anlayış olduğuna ve savaşın Afrika ekonomilerine büyük olumsuz etki yaptığına dikkati çekti.
Bağlantısızlar Hareketinin kuruluş ilkeleri doğrultusunda savaşın diplomatik yollarla çözümü için çabalarını sürdüreceklerini kaydeden Ramaphosa, iki liderle de temasların sürdürülmesi amacıyla anlaşmaya varıldığını bildirdi.
- 10 maddelik öneri
Heyette yer alan Afrika Birliği Dönem Başkanı ve Komorlar Devlet Başkanı Azali Assoumani, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, Zambiya Devlet Başkanı Hakainde Hichilema, Mısır Başbakanı Mustafa Madbuli, Kongo ve Uganda devlet başkanlarının temsilcileri, toplantılarda 10 maddeye atıfta bulundu.
Rusya Devlet Başkanlığının yayımladığı toplantı kaydına göre, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Ramaphosa, Putin'e önerilerinin iki tarafı dinlemek, müzakereleri başlatmak, çatışmayı azaltmak, ülkelerin egemenliğine saygı duyulması, iki ülkenin de güvenliğinin garanti altına alınması, tahıl koridorunun açık tutulması, insani yardımların ulaştırılması, savaş esirlerinin karşılıklı serbest bırakılması, savaş sonrası yeniden inşa sürecinin başlatılması ve iletişimin daha ileri seviyeye taşınması olduğunu anlattı.
- Zelenskiy, Rus askerlerinin çekilmesini istedi
Rusya'nın diplomatik etkisini zayıflatmak için daha önce Afrika ülkeleriyle defalarca temaslarda bulunan Zelenskiy, heyetle yaptığı görüşme sonrası Rusya'nın ülkesinin topraklarındayken herhangi bir görüşmeye izin vermenin savaşı dondurmak anlamına geldiğini net şekilde belirtmişti.
Zelenskiy, “Belli ki Rusya, şimdi eski ilkel aldatma taktiklerine geri dönmeye çalışıyor ancak Rusya, artık dünyayı kandıramayacak. Ukrayna'yı kandırmak kesinlikle mümkün değil. Gerçek bir barışa ihtiyacımız var, bu da Rus birliklerinin tüm bağımsız topraklarımızdan gerçek anlamda çekilmesi anlamına geliyor.” ifadelerini kullanmıştı.
Buna karşın, Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna'nın anlaşmaya ve müzakereye yanaşmadığını vurgulayarak, "Barışı tesis etmek isteyen herkesle adalet ilkelerine dayalı ve tarafların meşru menfaatlerini gözeterek yapıcı bir diyaloğa açığız." mesajını vermişti.
- Güney Afrika'nın güvenlik ekibi Polonya'da alıkonuldu
Barış misyonunun ziyareti sırasında Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın güvenlik ekibinin Polonya'nın başkenti Varşova'daki Chopin Havalimanı'nda alıkonulması gündem olmuştu.
Polonya hükümeti, uçakta Güney Afrikalı temsilcilerin getirme izni olmayan tehlikeli maddelerin ve Polonya tarafının önceden haberdar olmadığı kişilerin bulunduğunu ifade ederek, uçağı saatlerce alıkoymuştu. Güney Afrikalı güvenlik yetkililerinin tüm itirazlarına rağmen uçak, Güney Afrika'ya geri dönmek zorunda kalmıştı.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı, 15 Haziran'da Cenevre'den Varşova'ya gelmiş ve Polonyalı mevkidaşı Andrzej Duda ile görüştükten sonra Kiev'e uçmuştu.
(AA)
Berke Ulucan